به موجب دستورالعمل فعالیت بازارهای خارج از بورس، مصوب ۱۲/۶/۱۳۸۶ شورای عالی بورس شرکت فرابورس ایران در تاریخ ۲۲/۸/۱۳۸۷ تحت شماره ۳۳۲۴۸۳ در اداره ثبت شرکتها و مؤسسات غیرتجاری تهران به ثبت رسید و فعالیت خود را آغاز کرد. پس از تدوین و تصویب دستورالعملهای مورد نیاز جهت پذیرش و دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات فرابورس و ایجاد زیر ساختهای لازم، بازار فرابورس ایران در تاریخ ۶ مهرماه ۱۳۸۸ به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.
فرابورس ایران (Over The Counter) که به طور مخفف OTC نیز گفته می شود، بازاری مشابه بورس اوراق بهادار تهران است و مهمترین کارکرد آن، پذیرش شرکتها و ابزاهایی است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریعتر به بازار سرمایه را دارند. همچنین ابزاهای مالی متنوعی نظیر انواع اوراق بهادار اسلامی، اسناد خزانه دولتی، صندوق های قابل معامله و غیره در فرابورس ایران معامله می شوند. مهمترین وظیفه فرابورس ایران، پذیرش شرکتها و ابزاهایی است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریعتر به بازار سرمایه را دارند.
فرابورس ایران دارای پنج بازار به شرح زیر می باشد:
- بازار اول
- بازار دوم
- بازار سوم
- بازار ابزارهای نوین مالی
- بازار پایه
پذیرش شرکتهای سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت میپذیرد. بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیرهنویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقلوانتقال سهام شرکتهایی است که بر اساس الزام بند ب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش دریکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند.
در نمودار زیر بازارهای مختلف فرابورس ایران و شرایط هر یک نمایش داده شده است:
به عبارتی دیگر تشکیل این دو بازار به نحوی عملکرد فعالین را مشخص خواهد کرد؛ به این طریق که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد خوبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی از خود ارائه دهد به بازار اول منتقل خواهد شد. ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایتبخش عمل نکند از بازار اخراج خواهد شد.